RENKLERİN ANLAMI VE EDEBİYATTA NEYİ SİMGELEDİKLERİ: PEMBE

• Pembe renk, kendine ve diğerine olan sevginin evrensel rengidir. Arkadaşlığı, şefkati, dengeyi, iç güzelliğini ve yakınlaşmayı temsil eder.

• Şekeri, baharatı ve güzel olan şeyleri anımsattığından pembe renk kız rengi olarak bilinir. Oysa uzun bir süre mavi renk kız bebekler için, pembe renk ise erkek çocuklar için kullanılmıştır. Bunun nedeni ise pembenin maviden daha baskın bir renk olması. Örneğin, 19. Yüzyılda İngiltere de erkek çocuklar pembe kurdele süslemeler takarlardı. Erkekler kırmızı üniforma giydiklerinden erkek çocuklar da pembe kurdele takarlardı ki büyüdüklerinde pembe kırmızıya dönüşerek şanlı kuvvetli askerler olsunlar diye.

• Pembe tatlı, güzel, romantik, çekici, kadınsı, yumuşak, sakız tadında bir renk olarak tanımlanır ve çiçekler, bebekler, kız çocukları ve pamuk şekeri ile anılır.

• Pembe kırmızının tatlı yanı sayılır. Kırmızı, öfke, hareket, şehvet ve gücü doğurur. Kırmızı sıcağı ve arzuyu simgelerken, pembe renk aşkı ve romantizmi çağrıştırır. Parlak pembe oyuncul bir hareketlenmeyken soluk pembe nazik ve yumuşak davranışı simgeler.

• Çok miktarda pembe renk zayıflık meydana getirebilir; bu nedenle hastanelerde pembe renk kullanılmaz. Öte yandan, psikolojik tedavi yapılan merkezler, sakinleştirici özelliğinden dolayı pembe renk kullanırlar.

• Kıymetli pembe taşların, sakinlik, kabullenme ve durağanlık, öfkeyi dindirmek gibi güçleri olduğu söylenir.

• Pembe renk koşulsuz sevmeyi, anlayışlı ve düşünceli olmayı, empati kurmayı, anaçlığı simgeler. Yoksunluğu ve terk edilme duygusunu ise yok eder. Rahatlatıcı özelliğinden dolayı anne rengi olarak da bilinir.

• Renklerin psikolojisi açısından bakıldığında pembe rengin umut etmek anlamına geldiği görülür.

• Eğer kişi sürekli pembe giyiyorsa kabul görmek, sevilmek ve destek istiyor anlamına gelebilir.

• Pembe renk herkesin içindeki çocuksuluğu, saflığı anlatmak için de kullanılır. Karmaşık olmayan duyguları, deneyimsizliği ve naifliği de anlatmak için kullanılır pembe renk.

• Bazı durumlarda ise pembe kullanımı, özgür iradenin azlığı, kendine güvensizlik, pasif olmak, kendine değer vermemek gibi olumsuz anlamlar da içerebilir. Gereğinden fazla duygusallık demek de olabilir.

• Pembe rengin kullanımı sağlıklı olma anlamına da gelebilir.

• LGTB haklarının simgesi de pembe bir üçgendir. Bu üçgen Naziler tarafından toplama kamplarındaki homoseksüel erkekleri işaretlemek için yaratılmış olsa da 1970’lerde anlamı farklılaştırılmış ve gay hakları savunucuları tarafından benimsenmiştir.

BİR ÖRNEK: GENÇ GOODMAN BROWN ROMANINDA PEMBE RENK KULLANIMI

Genç Goodman (Eş, Aile Reisi) Brown (Young Goodman Brown), o çok sevdiğim yazar Nathaniel Hawthorne’un bir öyküsü. Yeni evli Goodman Brown ve karısı Faith iyilik ve kötülük arasında var olan bir mücadelenin içine düşerler. Goodman Brown, Faith’in pek de anlayamadığı bir yolculuğa çıkmak ister ve ormanın karanlık derinliklerine doğru ilerleyerek önünde beliren insanların içindeki kötüyü ve günahı görmeyi ister. Ormanın içine doğru gidildikçe, şeytana yaklaşılıyor demektir. Yolculuk boyunca uyku halinde veya dalgınlık şeklindeki durumlarda beliren kişiler ve nesneler sembolik anlamlar taşımaktadır.

Bu sembollerden biri de PEMBE KURDELEdir. Hem de öyle sıradan kurdele değil; Goodman Brown’ın karısının saçlarına bağladığı pembe kurdele. Neydi pembe?: şeytanın ve kötülüğün rengi olan kırmızı ile saflığın ve masumiyetin rengi olan beyazın karışımıydı. Peki, Goodman Brown’ın karısının adı ne? Faith yani Türkçe’si İnanç. İşte, Faith’in (İnancın ve inancının ) kurdelelerinin tek bir rengi yok, yani sırf kırmızı ya da beyaz değil. Böylelikle, bu kurdelelerin aşkı, inancı, iyiliği mi sembolize ettiği yoksa şeytanı, kötülüğü ve ikiyüzlülüğü mü anlattığı ikilemi üzerinde durmak gerekir.

Öyküde Faith’in pembe kurdeleleri birçok defa belirir. Goodman Brown’ın insanlığa, hayata ve Tanrı’ya olan inancını yavaş yavaş sorguladığı, hatta kötülüğe yenildiği süreci betimler bu kurdeleler. Buna karşın, iyiliği de simgelerler. Ne var ki, ormanın içinde ilerlerken havadan Faith’in pembe kurdelesinin uçup Goodman Brown’un önüne düşmesi, genç adamın iyiliğe inancının tamamen kaybolmasına yol açar.

Goodman Brown için asıl kafa karıştırıcı durum ise, genç adam eve döndüğünde, iyilik ve saflık timsali kurdelelerin, kendisini gördüğünde sevincini açıkça gösteren Faith’in saçlarında olmasıdır. Ormanda gördüğü pembe kurdelelerin, karısının iyiliğine kuşku düşürmesi nedeniyle, Goodman Brown onun sıcak karşılamasına karşılık vermez ve onu selamlamadan geçer gider…

Kısacası pembe kurdeleler, hem Faith’in masumiyetini ve saflığını hem de Goodman Brown’ın içinde taşıdığı kötülüğü sembolize etmektedir. Sonuç olarak, belki de pembe renk deyip geçmemek ve bu rengi kullanmanın altındaki motivasyonu anlamaya çalışmak gerek.

Prof. Dr. Meltem Erinçmen Kânoğlu